کلید اتوماتیک
اطلاعات جامع در مورد کلید اتوماتیک (Circuit Breaker)
در دنیای برق و الکترونیک، موارد زیادی وجود دارد که باعث ایجاد یک سری اشکالات در مدار می‌شود که این امر منجر به آسیب شدید به ساختمان‌ها، ادارات، خانه‌ها، مدارس، صنایع و غیره می‌شود. هر چقدر مدار از هر لحاظ به طور صحیح طراحی و اجرا شود باز امکان اشتباه و خطا در این زمینه وجود دارد، افزایش ناگهانی ولتاژ و جریان عبوری از یک سری تجهیزات الکتریکی باعث به وجود آمدن صدمات جانی و مالی خواهد شد. پس نصب کلید اتوماتیک، افزایش ناگهانی ولتاژ و جریان را با قطع مدار برق کنترل می‌کند و از هرگونه صدمه جلوگیری خواهد کرد. بدون کلید اتوماتیک، احتمال آتش سوزی و سایر آسیب‌های ناشی از مشکلات ساده سیم کشی و خرابی تجهیزات غیر ممکن است.
در این مقاله وب سایت زاگرس صنعت تلاش کرده تا توضیحاتی در مورد کلید اتوماتیک، انواع آن، همچنین مزایا و کاربرد کلید اتوماتیک را به شما خوانندگان گرامی ارائه دهد.
کلید اتوماتیک (خودکار) چیست؟
وسیله مکانیکی قطع خودکار جریان است که قادر است در شرایط عادی مدار، جریان‌هایی را قطع کند یا از خود عبور دهد و در شرایط مشخص ولی غیر‌عادی مدار مانند اتصال کوتاه، جریان‌هایی را قطع کند و یا به مدتی کوتاه از خود عبور دهد. این نوع کلید مجهز به وسایلی است که می‌توان جریان‌های غیر‌عادی (اضافه بار، اتصال کوتاه) را به طور خودکار قطع کند. بر خلاف فیوز، که یکبار کار می‌کند سپس باید تعویض شود، یک کلید اتوماتیک می‌تواند (به صورت دستی یا خودکار) تنظیم مجدد شود تا عملکرد عادی از سر گرفته شود.
کلید اتوماتیک در رنج های کاری مختلف ساخته می‌شوند، از دستگاه‌های کوچک که از مدارهای با جریان کم یا لوازم خانگی جداگانه محافظت می‌کنند گرفته تا تابلوهای بزرگ طراحی شده برای محافظت از مدارهای فشار قوی تغذیه کل شهر.
از کلید اتوماتیک می‌توان به عنوان وسیله حفاظتی در موارد زیر استفاده کرد:
- حفاظت مدارها و دستگاها: در برابر جریان‌های اتصال کوتاه و اضافه بار (منظور از اضافه بار کلیدهایی هستند که دارای رله قابل تنظیم اضافه بار می‌باشند).
- تامین ایمنی: در صورت اتصال کوتاه بین یک هادی فاز با بدنه‌های هادی
چنانچه از فیوزها بصورت سری به منظور تامین قدرت قطع بیش از ظرفیت کلیدهای اتوماتیک استفاده شوند، لازم است مراتب زیر رعایت شود:
- بین جریان نامی کلیدهای اتوماتیک و فیوز هماهنگی وجود داشته باشد.
- فیوز باید در طرف ورود کلیدهای اتوماتیک (بالادست) قرار گیرد.
ساختار کلید اتوماتیک:
کلید اتوماتیک متشکل از رله های مخصوص داخلی بدنه یک کلید در واقع یک محفظه عایق است که اجزای مختلف کلید را در خود جای داده که اطلاعات و مشخصات کلید بر روی پلاک اطلاعات روی آن درج شده است.
انواع کلیدهای اتوماتیک:
انواع ولتاژ پایین (کمتر از 1000 ولت متناوب) کلیدهای اتوماتیک که در مصارف خانگی، تجاری و صنعتی رایج است شامل موارد زیر است:
- کلید اتوماتیک کامپکت
- کلید اتوماتیک هوایی
- کلید اتوماتیک مینیاتوری
- کلید اتوماتیک محافظ موتور
- کلید اتوماتیک محافظ جان
کلید اتوماتیک کامپکت :
بدنه کلید اتوماتیک کامپکت از جنس پلاستیک و بسیار کوچک است، به همین دلیل فضای کمی را اشغال کرده و قابل تعمیر نیست. از لحاظ قدرت، این نوع کلید از کلید مینیاتوری قدرتمندتر و از کلید اتوماتیک هوایی ضعیف‌تر است. مکانیزم حفاظت در مقابل اضافه‌بار از طریق رله حرارتی و حفاظت در مقابل اتصال کوتاه از طریق یک نوع رله مغناطیسی در این نوع کلید انجام می‌شود.
کلید اتوماتیک هوایی :
برای خاموش کردن جرقه‌های کلید اتوماتیک هوایی که از قطع جریان‌های بالا به وجود می‌آید، یک محفظه جرقه گیر نصب می‌کنند که از جنس سیلیس یا آزبست به صورت لایه‌لایه ساخته‌شده تا جرقه‌های بزرگ را به جرقه‌های کوچک تقسیم کند تا راحت‌تر قابل مهار باشند. این نوع کلید اتوماتیک فشار ضعیف است که محدوده جریان آن 630 تا 6300 آمپر است.
کلید اتوماتیک مینیاتوری:
کلید مینیاتوری ساده‌ترین نوع کلید است که در انواع تک پل و سه پل طراحی و تولید شده که بیشتر در پروژه‌های مسکونی کاربرد دارد. این نوع کلید برای قطع جریان ۶ کیلو آمپر و یا ۱۰ کیلو آمپر که از مدار در برابر جریان اضافی محافظت می‌کند تولید شده است.
کلید اتوماتیک محافظ موتور:
همانگونه که از اسم این کلید تابلویی معلوم است، این کلید برای حفاظت موتورها بسیار کاربرد دارد. معمولا تا ۱۰۰ آمپر ساخته می‌شوند، همچنين برای موتورهای تا ۵۵ کیلو وات مناسب هستند.
کلید اتوماتیک محافظ جان:
از محافظ جان به منظور حفاظت از جان افراد در مقابل خطر برق گرفتگی و جلوگیری از خطرات جریان نشتی استفاده می‌شود. یکی از عوامل اصلی در بروز خسارت مالی، صدمات و تلفات جانی به ویژه در منازل مسکونی، مراکز اداری، تجاری و مجتمع‌های صنعتی عدم رعایت مسائل ایمنی در استفاده از انرژی برق است.
انواع کلید اتوماتیک از نظر نوع تنظیمات:
- قابل تنظیم
- غیرقابل تنظیم
مزایای استفاده از کلید اتوماتیک:
این کلید تابلویی در صورت قطع مدار به دلایل مختلف، بدون فوت وقت آماده به کار می‌شود و دارای قابلیت استفاده مجدد خواهد بود.
برای کنترل وضعت کلید که قطع، وصل و یا بروز ایراد است، می‌توان از چراغ سیگنال در اتاق فرمان که در کنتاکت‌های فرعی تعبیه شده است، استفاده کرد. کلید اتوماتیک در یک مدار اتصال کوتاه شده باعث قطع مدار به‌وسیله رله اضافه جریان کلید خواهد شد.
کار کلید اتوماتیک:
به عنوان یک مهندس برق، دانستن عملکرد این دستگاه بسیار مهم است نه تنها یک مهندس بلکه برای همه افرادی که در این حوزه فعالیت می کنند، باید از این امر آگاه باشند. این دستگاه شامل یک جفت الکترود است که یکی ایستا، دیگری متحرک است. هنگامی که دو کنتاکت تماس برقرار می‌کنند، مدار بسته می‌شود وقتی این کنتاکت‌ها با هم نباشند، مدار به حالت باز در می‌آید.
قیمت کلیدهای اتوماتیک در وب سایت زاگرس صنعت بسته به انواع آن متفاوت است اما نسبت به کارای و ضرورت آن برای ساختمان‌ها و مراکز اداری و مسکونی قیمت آن بسیار به صرفه و پایین است.
هیچ محصولی در این دسته‌بندی وجود ندارد.